Botten zijn de hardste delen van het lichaam. Ons lichaam heeft ruim 200 botten. Alle botten samen vormen het skelet. Het skelet geeft vorm en stevigheid aan het lichaam en beschermt belangrijke organen. Ondanks dat botten zo hard en sterk zijn kunnen ze scheuren, breken of versplinteren.

Hoe onstaan botbreuken?

Een botbreuk (fractuur), scheur of versplinteren van botten kan komen door direct geweld, indirect geweld, overbelasting of ziekte/ouderdom.

Direct inwerkend geweld
Ontstaat door een klap, stoot of val. Hierbij breekt het bot wat hier direct door getroffen wordt.
Indirect geweld
Er breekt een bot dat verderop in het skelet zit. Denk aan het springen van grote hoogte waarbij bij landen op de voeten een onderbeen breekt.
Overbelasting
Bijvoorbeeld een gewichtheffer die een zwaarder gewicht tilt dan de botten kunnen hebben.
Ouderdom of botontkalking
Botten zwakker waardoor ze makkelijker kunnen breken.

Twijfel over botbreuk

Botbreuken zijn niet altijd aan de buitenkant van het lichaam te zien. Als je het vermoeden hebt dat een bot gebroken is dan kan een röntgenfoto duidelijkheid geven. Daarom moet een slachtoffer naar een dokter die dan weer mag verwijzen naar het ziekenhuis. Bij een breuk in de arm of schouder kan dit vaak door eigen vervoer (natuurlijk niet zelf rijden) en bij een been, heup of rug/nek wervel moet vaak een ambulance gebeld worden.

Doen botbreuken pijn?

Breken van botten doet pijn. Deze pijn komt door het kapot gaan van botvlies wat om de botten zit. Hierin zitten veel zenuwen en bloedvaatjes. Beweging doet pijn en kan ook voor meer schade zorgen. Daarom moet een breuk onbeweeglijk gehouden worden. Vaak doet een slachtoffer dit al. Als eerstehulpverlener (EHBO'er) probeer je steun te geven aan het gebroken ledemaat door:

een mitella od brede das voor arm of schouder
een dekenrol langs een been
bij gebroken ribbenhet slachtoffer te laten zitten zoals je hem aan treft
bij wervelletsel het slachtoffer te laten liggen zoals je hem vindt.

Botbreuken waarbij het bot door de huid heeft geprikt noemen we open botbreuken. Deze moet je naast steun geven ook afdekken.

Elektrocutie

Iemand staat onder stroom als hij in direct contact staat met elektriciteit. Jouw allereerste handeling? Schakel direct de stroombron uit. Stekker eruit, knop omzetten of de stroomtoevoer in de meterkast uitschakelen. De persoon in kwestie kan bewusteloos zijn of brandwonden hebben. Elektrocutie geeft ook inwendig letsel. Ga altijd met het slachtoffer naar de huisarts nadat je eerste hulp hebt verleend.

Wat stel je vast bij elektrocutie?

Iemand heeft onder stroom gestaan of staat onder stroom.
Soms zichtbare brandwonden.
Soms bewusteloosheid.

Wat doe je bij elektrocutie?

Zorg voor je eigen veiligheid, schakel zo snel als mogelijk de stroom uit. Trek de stekker uit het stopcontact of schakel de stroom uit in de meterkast. Draai de stop eruit of zet de schakelaar om.
Hoogspanning? Bel of laat 1-1-2 bellen.
Zodra het slachtoffer niet meer onder stroom staat, kun je eerste hulp verlenen.
Slachtoffer reageert niet op aanspreken en schudden aan de schouders: bel of laat 1-1-2 bellen.
Leg het slachtoffer in de stabiele zijligging als hij of zij het bewustzijn verliest.
Start met reanimeren als het slachtoffer bewusteloos is en niet meer normaal ademt.